HAMBURG Köprüler ve Kanallar Diyarı

HAMBURG

Köprüler ve Kanallar Diyarı

Eylül Özsoy

Hamburg denince aklıma ilk geliveren hamburger oluyor kaçınılmaz olarak. Oysa kent, hem Almanya’nın uluslararası ticaretinin merkezi, hem de Avrupa’nın lider limanlarından biri… Üstelik 800 yılı devirmiş bir liman… Kent, adını bataklık içindeki ağaçlık tepe ve kalenin birleşiminden alıyor. Bu adlandırma 10.yüzyılda Kutsal Roma İmparatoru Şarlman döneminde yapılmış. Kenti Slavlara karşı korumak amacıyla inşa edilen kale Hamburg’u surlarla çevrili bir şehir haline getirmiş. 

Hamburg’un kent planlaması ticaret geleneklerine uygun olarak tasarlanmış. Hafen City liman boyunca uzanan canlı ve kalabalık bir merkez. Metro çıkışının Hafen City’de oluşu hem insanların limana ulaşımını kolaylaştırıyor hem de çok hoş bir gezinti imkânı sunuyor. Hamburg Limanı ve çevresi şehrin ekonomik uğraşının tanığı.

Kent, değişik kategoriler içerisinde “en”ler listesinde yer almayı hep başarmış. En belirgin özelliği tarih boyunca çok önemli bir ticaret kenti olması. Avrupa Birliği’nin lokomotifi Almanya’nın Berlin’den sonra ikinci büyük kentidir Hamburg. Hollanda’nın Rotterdam’ı, Belçika’nın Antwerp’i ardından Avrupa’nın en büyük üçüncü limanıdır.

Hamburg Limanı öylesine pırıltılı ki, limanda bir tekne turuna katıldığınızda bile, bu pırıltıyı her yönüyle hissedebiliyorsunuz. Caddelerde yürürken kentin özgür ruhu yansıyor, refahın şehri nasıl canlandırdığının tablosu hafızalara yerleşiyor.

Hamburg içinden geçen Elbe Nehri’nde süzülen ticaret gemilerini seyrediyorum. Sadece malların değil uluslararası ilişkilerin, refahın, sanatın da taşıyıcısı bu gemiler. Bir turist teknesinden izlediğim ElbFilarmoni Konser Salonu ne denli çekici gelmişti bana. Devasa reklam harfleri ise hayatımın mütevazı yapısını duyumsatmıştı.  

Minyatür Harikalar Hamburg’da gezilecek yerler arasında olağanüstü bir müze. Bu müzede Avrupa ve Amerika kıtalarına doğru bir yolculuğa çıkabilirsiniz. Tamamı hareket eden nesnelerden oluşan bir havalimanı… Demiryolu üzerinde seyreden trenler… Yat limanlarında keyif sürenler... Ve daha pek çok hareketli tema…

Minyatür Harikalar otomasyona sahip en büyük minyatür sergisi olarak kabul ediliyor. Dünyanın en büyük demiryolu minyatürü 16 kilometreyi aşmış. Model tren tarafından çalınan en uzun melodi alanında Guinness Dünya Rekoru sahibi bu sergi.

Model tren su bardakları ile dolu bir demiryolu hattında ilerliyor. Değişik seviyelerde suyla doldurulmuş bardaklara tren dokundukça ortaya yirmi kadar klasik parçadan oluşan bir müzik şöleni çıkıyor. Tren ve su bardakları altı dakika boyunca Vivaldi, Mozart, Beethoven, Bach çalıyor.

Londra, Amsterdam ve Venedik’tekilerin toplamını geçen 2.500’ü aşkın köprüsüyle Hamburg bir Köprüler Şehri. Köprüler arasında en bilinenler Köhl, Brooks ve Krugkoppel köprüleri. Bir yaya köprüsü ise tuğla, çelik ve cam dairelerin çarpıcı karışımından, çekici kafelerin üzerine çıkıntı yapan balkonlarıyla göz kamaştırıyor. Yelkenli gemilerle göz göze gelinebilecek unutulmaz bir köprü.

İkinci Dünya Savaşı bombardımanlarının yerle bir ettiği kentlerin arasındadır Hamburg. Deichstrasse, Hamburg’un savaşlardan ve yangınlardan sağ çıkabilmiş tek parçasıdır.

Hamburg Sanat Salonu Almanya'nın en iyi sanat galerilerinden biri. Öne çıkanlar arasında 1300’lü yılların Alman sanatçılarının eserleri yanı sıra 1500-1600’lü yılların eserleri de yer alıyor. Galeride tabloların müziğini kulaklıkla dinlerken sanatın evrenselliğini duyumsamak müthiş bir mutluluk. 19.yüzyıl Alman ve Fransız tablolarının göz kamaştırıcı koleksiyonlarının yanı sıra çağdaş sanat koleksiyonları da son derece dikkat çekici.

Hamburg’un eski sakinleri için balıkçılık hep önemli bir geçim kaynağı olagelmiş. Hamburg Limanı’nın yakınında olan Tarihi Balık Pazarı turistlerin vazgeçilmez uğrak yeridir. Hamburg Limanı Müzesi’ne uğrandığında balıkçılığın ve denizciliğin kent için teşkil ettiği önem daha yakından kavranabiliyor. İmparator adlı dünyanın en büyük gemisinin maketini, malların taşınmasında kullanılan el arabalarını, kaptanın odasını, dalgıçlar için yapılmış basınç kabinini ve denizciliğe dair pek çok şeyi bu müzede görmek mümkün.

7’den 70’e her yaşa hitap eden Planetarium Hamburg’da sadece yıldızlı gökyüzünü değil, uğur böceklerinin gözüyle bir ağacın görünümünden tutun sualtı canlılarının akıl almaz dünyasına kadar en büyükten en küçüğüne çevremizdeki pek çok şeyi izlemek mümkün.

Ohlsdorf Mezarlığı Hamburg’da bulunan gezi mekânları arasındadır. İçinde gölet ve kuğular yer alıyor. Uçsuz bucaksız bir mezarlık… Nazi askerlerine direnişte yaşamını yitirmiş vatandaşların mezarları, kıyıma kurban gidenlerin mezarları, İkinci Dünya Savaşı’nda ölen askerlerin mezarları göz alabildiğine uzanıyor… Tarihin en acı sahnelerinin tanıklığı…

İngiltere’nin Liverpool kentiyle özdeşleşmiş The Beatles müzik grubunun 1960-62 yıllarında Hamburg’da sahneye çıktığına ve o sahnenin de Aziz Pauli semtinde olduğuna, görmesem inanamazdım sanırım. The Beatles grubu solisti John Lennon’ın Hamburg maceraları da kulaktan kulağa yayılmış.

Aziz Pauli’de giderek tanınmaya ve beğenilmeye başlayan The Beatles her zamanki gibi gece gösterisi için hazırlık yapmaya başlamış. Grup üyeleri hazırlığı tamamlamış ama bir şey eksikmiş: Solist Lennon ortalıklarda yokmuş. Herkes onu arıyormuş. En sonunda kuliste bir kadınla birlikte olduğu anlaşılmış. Seslenmişler. Cevap gelmemiş. Bir kez daha çağırmışlar. Sonunda Lennon sessizliğini bozmuş: “Meşgulüm. Gelemem. Bu gece bana müsaade edin.” Umudu kesen grup, sahneye solistleri Lennon olmaksızın çıkmış. Bu olay hafızalardaki yerini almış ve Aziz Pauli’yi ziyaret edenlere kulaktan kulağa hep anlatılmış.

Hamburg’un tarihini öğrenmek için şüphesiz en doğru yer Hamburg Tarih Müzesi. Şehrin kuruluşundan uluslararası ticaret anlaşması Hansa Birliği’ne üye olmasına dek uzanan Hamburg şehir tarihi her bir hücresiyle bu müzede sergilenmiş. Burası Avrupa’nın en büyük kentsel tarih müzelerinden biri. Silahlar, geleneksel Hamburg evi mobilyaları, tekstil, eski madeni paralar ve tarihin tanığı daha neler neler... Duvarlara yerleştirilmiş heykellerle de tarihi şahsiyetler tanıtılıyor. Müzede yer alan en ilginç şeylerden biri minyatür Hamburg Demiryolları olsa gerek. Maket her yönüyle çok gerçekçi, izlemesi çok keyifli. Hamburg gezimize keyif katan bu müzeden yüzümüzde kocaman bir tebessümle ayrılıyoruz.

İşitsel ve görsel bayram niteliğindeki Hamburg Devlet Operası ziyaretçilerine kırmızı halı sermiş, içeri buyur etmekte. Klasik müziğin 1800’lü yıllarının ünlü bestecileri Brahms ve Mendelssohn Hamburg doğumlu. Yoksul bir müzisyen çocuğu Brahms ile bir bankerin oğlu olan Mendelssohn’u aynı kentte, aynı sanat dalında düşününce değerli şairimiz Orhan Veli’nin dizeleri aklıma geliverdi:

Uyuşamayız, yollarımız ayrı

Sen ciğercinin kedisi, ben sokak kedisi

Senin yiyeceğin kalaylı kapta

Benimki aslan ağzında

Sen aşk rüyası görürsün, ben kemik…

Popüler kültürün bir parçası olan hamburgeri büyük küçük severek yeriz. Bu yiyeceğe Hamburg kentinden dolayı hamburger denmiş. Hamburgerden dolayı kent, tüm dünyada insanların hafızasında yer edinmeyi başarmış. 

En huzurlu anların geçtiği yemyeşil parklara ev sahipliği yapmaktadır Hamburg. Telaşlı kalabalıklardan uzaklaşmak isteyen insanlar kalplerini kuş cıvıltıları ve rüzgâr fısıltısıyla dinlendirmeyi tercih ediyorlar. Kentin huzur verici bir diğer özelliği de bisiklet dostu Hamburg’da “yavaş yaşam”ın tadını çıkartmak olsa gerek.

Su kanallarıyla ünlü Amsterdam ve Venedik’tekilerin toplamından daha fazla kanal tek başına Hamburg’da bulunuyor. Sokakların pek çok su kanalı ile bölünmesi ise hafızalardan kolay kolay çıkmayacak tablolar oluşturuyor.