Murat Özsoy: Mısır Piramitleri

Mısır Piramitleri 

Murat Özsoy

Ufukta Giza Piramitleri: Keops, Kefren, Mikerinos Kahire’nin güney mahallelerindeyiz. Oteller ve işyerleri arasından başımızı kaldırıp bakıyoruz ki, bir de ne görelim! Giza piramitleri koç gibi görünüyor uzaktan. Yaklaştıkça, piramitlerin yüzeyinin düz değil, basamaklı olduğunu fark ediyoruz.

Giza piramitleri günümüzden hani neredeyse 4,600 yıl öncesine tarihleniyor. Eski Krallık 4. Hanedan döneminde yapılmış hepsi. 4. Hanedan da MÖ 2613’ten itibaren 115 yıl hüküm sürmüş.

“Dünyanın en çok fotoğrafı çekilen anıtları” unvanına sahip piramitler, işte tam karşımızda duruyor. Menemen bardakları misali, dizim dizim dizilmişler! Eylül fotografik ilgisini Sfenks’te yoğunlaştırırken, Ahmet her bir piramidi avuçlarının içine alabilme gayreti içinde gözüküyor fotoğraf karelerinde.
Ben çölün ortasında sanırdım piramitleri, oysa Kahire’ye hepi topu 18 km mesafede aslan gibi yatıyor hepsi de. “Hangi saatte piramit ziyaretine gidilir acaba?” gibi bir soru geçiyorsa aklınızdan, “gün doğumu ve batımında ısı ve ışık mükemmel”, diyebilirim.

Keops Piramidi: 43 Asır Boyunca Dünyanın En Yüksek Yapısı 
Piramit Yolu’na girdiğimizde karşımıza ilk çıkan Khufu (Keops) Piramidi ya da en çok bilinen adıyla Büyük Piramit oluyor. Khufu, MÖ 2589’ta tahta oturmuş, 23 yıl hüküm sürmüş bir firavun. Khufu’ya mezar olarak MÖ 2560 yıllarında, 20 yılı aşkın bir zamanda inşa edildiğine inanılıyor Keops’un.

Giza’da antik Memfis mezar kentinde bulunan piramitlerin en eskisi ve en büyüğü Keops. Her büyüklük gibi, bunun da ciddi bir maliyeti olmuş! 2 milyon 300 bin taş blok kullanılmış. Ha babam, de babam derken, sabah olmuş erken…
Ve bir sabah kalkıp bakmış ki firavun, bu müthiş anıt 147 metreye ulaşmış. 100 bin işçi çalışmış ve buna karşın, 20 yıl sürmüş inşaat... Antik dünyanın yedi harikasından ayakta kalabilenler sadece piramitler olmuş. Bir zamanlar “Büyük Piramit’te piknik” yapmak pek popülermiş. Şimdilerde yasak tabi ki.

Ortalama 2,5 ton gelen kireçtaşı bloklar düşünün. Bu nasıl bir ağırlık olsa gerek derseniz, bir arabanın ortalama 1 ton civarlarında olduğunu düşünsek... 2 küsur milyon tane arabayı bir yığın yapsak... Ortaya 6 milyon tona yakın bir ağırlık çıkıyor. Üstelik o zamanlar kamyon yok, modern vinçler yok... Şaşmamak elde değil doğrusu... 

Üstelik tabana yerleştirilen kimi blokların tek bir tanesinin öyle 2 ya da 3 ton değil, 15 ton ağırlığa ulaşmış olması bile söz konusu.

Büyük Piramit’in içinde tamamlanmamış iki mezar odası görüyoruz, burada iç organların saklandığı kavanozlar mı bulunuyordu acaba, diye düşünmekten alamıyoruz kendimizi. 47 metrelik muhteşem Büyük Galeri’den geçip asıl mezar odasına ulaşılıyor. Burada boş bir lahit duruyor, amma ve lakin lahdin içinde mumya bulunamamış. Beş tekne çukuru gözümüze çarpıyor, üçü boş. Birinde de monte edilmemiş bir güneş teknesi bulunuyor.
Eski krallık yöneticilerinin cenazelerinin içine konduğu lahitler gök tanrıçası Nut’un vücudu olarak sembolize edilir ve böylece tanrıçanın korumasının temin edilmiş olduğuna inanılırmış.
Önce bir kent yapılmış, taş bloklar taşınmış ve yığılmış. Yüzeyin düzleştirilmesi için uzun zaman çalışıldığı sanılıyor. Taş blokların nasıl yerleştirildiği ise henüz tam olarak açıklanabilmiş değil.
Kimi teorilere göre, spiral bir rampadan çıkarılan taş bloklar üst üste konuyormuş. Rampa ıslatılıyor, etraf çamur olunca taş bloklar itilerek kaydırılabiliyormuş.

Kimi iddialara bakılırsa da, taş bloklar dev manivelalarla kaldırılıyormuş. MÖ 450’de Mısır’ı ziyaret eden Tarihçi Herodot'a göre, ağır granit blokları, piramidin üst bölümlerine çıkarmak için 925 metre uzunluğunda bir rampa yapılmış imiş. Sadece bu rampanın inşası bile 10 yıl sürmüş. “Tarihin babası” Herodot’a saygımız tabi ki sonsuz, ancak, onun Mısır ziyareti de piramidin yapımından 2.100 yıl kadar sonra... Herodot Kahire’ye geldiğinde rampadan geriye nasıl bir iz kalmıştı ki acaba?

Dışındaki parlak koruyucu kaplama yok olduğundan 147 metrelik boyu zamanla 139 metreye düşmüş zavallı piramidin! Ama yine de 43 asır boyunca dünyanın en yüksek yapısı olarak kalmış. Keops’un yüksekliği ancak 19. yüzyılda aşılabilmiş.
Piramit çevresinde üç küçük piramit daha bulunuyor. Bir de mabet kalıntıları göze çarpıyor. Üç minik piramidin firavun Keops’un ailesine ait mezarlar olduğu sanılıyor. Kraliçeler Piramitleri olarak anılıyorlar gerçi ama mezarların kimlikleri doğrusu tam bilinmiyor.
4.600 Yıl Önce Nasıl Bir Matematiktir Bu?

Piramidin kare tabanı yaklaşık 50 bin metrekarelik bir alana oturuyor. Karenin her bir kenarı ise 230 metreymiş. 4.600 yıl öncesinden söz ettiğimize göre, birkaç metre şaşmıştır belki, diye hoşgörümüz olabilir değil mi? Bizim olsa da, firavunun baş mimarının hiç hoşgörüsü yokmuş. 230 metrelik kenarlarda en büyük şaşma 4 santimi geçmiyor.
Piramidin içinde, tepeden 100 metre aşağıda, tabandan 40 metre yukarıda firavunun odası bulunuyor. Biri kraliçeye ait olan iki oda daha bulunuyor Keops piramidinde. Eski Mısırlıların neslinden geldiklerini iddia eden Kıptiler, bu piramidin tanrılara ait bilgiler barındırdığına inanıyorlar.
Napolyon ordularının Mısır'ı işgali sırasında Fransız mühendisler, dört kenarının dört ana yöne dönük olduğunu ve boylam dairesinin de tam piramidin doruğundan geçtiğini fark etmişler. Doruktan geçen diyagonal çizgiler kuzeye doğru uzatıldığında ise Nil Deltası'nı iki eşit parçaya bölmekte.
Piramidin çevresi, bir yıl içindeki gün sayısını göstermekte. Bu çevrenin iki katı, Ekvator'da bir boylam derecesinin bir dakikasına eşit. Piramidin ağırlığı 10 üzeri 15’le çarpıldığında, dünyanın ağırlığını vermekte. Piramitlerde radar gibi cihazlar çalışmıyor. Arkeologların bu yüzden hâlâ ulaşamadıkları bazı odalar bulunuyor.

Antik Mısırlıların Kübit’i Metreden Daha Dakik!
Günümüz uzunluk ölçüsü olan metrik sistemin birimi metre, kutuptan ekvatora kadarki meridyen uzunluğunun on milyonda biri. Bu ölçü Fransızlar tarafından, Mısır’ın işgalinden kısa süre önce bulunmuş.

Piramidin ölçüsü olarak kullanılan kübit ise, eski Mısırlıların kullandığı ölçü. “Kübit” “metre”den binlerce yıl önce bulunmuş. Bir kübit'in uzunluğu bir metreye çok yakın. Ve metreden daha dakik bir birim. Çünkü kübit herhangi bir meridyen çevresine değil, kutup ekseninin uzunluğuna göre hesaplanmış. Meridyen uzunlukları, dünya çevresine göre değişebilmekteymiş.

Bakar mısınız kübit’in metreye olan üstünlüğüne. Bir süre sonra, bir de bakmışız ki, metreyi bırakıp kübit’e geçivermiş insanlık âlemi. Olur mu olur!..