Bir Kitabın Hikâyesi
Tükenmez Kalem Yazarlık Okulu
Zeynep Türksoy İlhan
Yaşadığım bir hikâyem vardı. Zamanla başka hikâyelerin konusu oldum. Kendini hikâyelerde bulmak isteyen genç kalemler vardı etrafımda. Onların mürekkebinin iz bıraktığı samimi hikâyelerde karakter olarak bulundum. Şimdi de yazacak bir hikâyem oldu.
Ben bir yazar değilim. Ancak birçok genç kalemin yazar olmak amacıyla ilerlediği yolda onlara üç yıl eşlik ettim. Birlikte emekledik, ayağa kalktık, yürümeye çabaladık. Düşe kalka büyüyoruz şimdi. Kısaca böyle anlatabildiğim yolculuğumuza eşlik edecek bir yol arkadaşı çıktı şimdilerde. “Karşımıza çıktı” demiyorum çünkü birdenbire gökyüzünden düşen bir elma değil Tükenmez Kalem Yazarlık Okulu. Denenmiş, yazılmış, silinmiş, sonra tekrar yazılmış. Uygulanmış, teoriye uymayan kısımları değiştirilmiş. Daha iyisi yazılana kadar, en iyi hâlini alması için mayalanmış… Nihayetinde yazma becerisini geliştirmek ve edebî eserler üretmek isteyen genç ve yetişkin yazar adaylarına yol arkadaşı olarak kütüphanenizdeki yerini alabilir. Özellikle yazarlık eğitimi veren eğitmenlerin faydalanabileceği bu kitap, sade ve akıcı üslubuyla Temmuz 2024’te ilk baskısını yaptı.
Kendi kendine ilerlemek isteyen yazar adayları da bir seviyeye kadar kitaptan yararlanabilir. Kitabı bir solukta okursunuz diyemeyeceğim. Çünkü bu kitap ismiyle müsemma bir okul. Söz konusu bu okula her gün gidip gelmeniz gerekecek. Devamsızlık yapmamanız gerekecek. Verilen ödevlerin de üstüne düşerseniz geriye bir tek şey kalıyor: Yazılarınızı okuyacak ve size dönüt verebilecek etten kemikten bir öğretmen. O öğretmen ise gerek sosyal medyadan gerekse diğer çeşitli iletişim kanallarından kolaylıkla ulaşabileceğiniz Seda Öğretmen.
Yazarlık eğitimi söz konusu olduğunda, birçok kişinin aklına ilk olarak okullardaki Türkçe ve edebiyat dersleri gelir. Ancak, bu alanda derinlemesine bilgi ve uygulama arayan gençler, okul müfredatının yetersiz olduğunu fark eder. Öğretmenlerin, müfredatı yetiştirme telaşı içinde, öğrencilerinin yazma becerilerini geliştirmeye yeterince vakit ayıramadıkları da bilinen bir gerçektir. Ayrıca, her öğrenci farklı ilgi alanına sahiptir ve edebî yazarlık eğitimi almak birçoğunun ilgi alanı dışındadır. İşte bu nedenle, “Tükenmez Kalem Yazarlık Okulu”, yazarlık alanında kapsamlı bir eğitim arayanlar için bir kılavuz niteliğindedir.
Kitabı yalnızca yazarlık bağlamında değerlendirmek kitaba haksızlık olur. Nitekim iletişimin temel alındığı bu çağda, özellikle etkili sözlü ve yazılı iletişim becerisinin herkes için hayati bir önemi haizdir. Kitap, herkesin ihtiyaç duyduğu yazma becerisi doğrultusunda “metin ve deneme” yazarlığını temel almaktadır. Edebiyat meraklıları için giriş bölümünde sıkmayan bir edebiyat tarihi ile okuyucularına merhaba diyen kitap, “Metin Deyip Geçmemek” ve “Deneme’yi Denerken” isimli bölüm başlıkları ile yazma becerisini geliştirmek isteyen herkese yönelik bilgi ve uygulamalar sunmaktadır. Edebî ürünler ortaya koymak isteyen genç ve yetişkinler için bu bölümleri, “Şair Olunur mu, Doğulur mu?” ve “Hikâye’nin Hikâyesi; Romanın Öyküsü” başlıkları takip etmektedir. Kitabın bölümleri için tercih edilen başlıklar da ilgi çekicidir. Bende “deneme’yi deneme” isteği uyandırdı açıkçası. Görüldüğü gibi J
Pekiyi, bu kitapta en güzel bitiş nasıl yapılabilir? Böyle bir kılavuz elinize geldiğinde başka neye ihtiyaç duyardınız? Örnek metinler, denemeler, hikâyeler? Bir yaratıcı yazarlık dersi programı? Yoksa uygulayıcılara yönelik kaynak önerileri mi? Yok artık. Bundan iyisi Şam’da kayısı. Evet, kayısı hariç bunların hepsi için uygun içerikler sunuyor bu kitap.
Yazarın anlatım tarzı akıcı ve kitap örneklemelerle zenginleştirildiğinden hedef kitlenin kolayca ilerlemesine olanak tanımaktadır. Bu nedenle kitap, yazar adaylarının gelişimine ve eğitmenlerin adaylara eşlik etme sürecine katkıda bulunacaktır. Dolayısıyla Tükenmez Kalem Yazarlık Okulu, ortaya çıkma amacına ulaşacak görünmektedir.
Kitabın ortaya çıkma hikâyesinden de biraz bahsetmek isterim yeri gelmişken. Girişte söz ettiğim genç kalemlere yazar olarak yetişmeleri amacıyla destek verdiğimiz bir projeden bahsetmeden bu kitap tam anlamıyla anlaşılamaz belki de…
Bilindiği gibi her yıl, farklı illerde farklı yaş gruplarına yönelik kitap okuma kültürünün yerleştirilmesi ile ilgili çeşitli projeler yapılmaktadır. Okuma alışkanlığına yönelik yapılan çalışmaların yanında yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmalar yok denecek kadar azdır. Okullarda müfredatı yetiştirme gayreti içinde olan öğretmenler de yazma becerisine yeterince vakit ayıramamaktadır. Çoğu bireyin okuduğunu anlayamaması, onlar üzerinde analiz sentez yapamaması, çok yönlü düşünememesi ve düşündüğünü etkili bir şekilde ifade edip yazamaması, toplum için de büyük bir soruna işaret etmektedir. Diğer yandan araştırmalar, öğrencilerde yaratıcı düşünme becerisi gelişmediğini, ele alınan konunun derinlemesine etüt edilmediğini, öğrencilerin fikirlerini destekleyecek örneklere yer veremediklerini, tasvir güçlerinin son derece sınırlı olduğunu, konulara tek yönlü baktıklarını, farklı bakışları yakalayamadıklarını, kullandıkları kelimelerin gündelik yaşantılarının ötesine geçemediğini, çok sınırlı olduğunu, argo ifadeler kullanıldığını, temel cümle yapılarında hatalar olduğunu, özgün niteliği olmayan genelleşmiş cümleler kullanıldığını ortaya koymuştur.
Bahsi geçen bu sorunlara bir çözüm bulunmasına kapı açmakve öğrencilerde okuma ve yazma becerisinin geliştirilmesi maksadıyla Ankara Valiliği tarafından yürütülmek üzere bir proje hazırlanması ihtiyacı doğmuş ve böylece 2021 yılında Ankara Valiliği koordinatörlüğünde, Türkiye Yazarlar Birliği ve Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi iş birliği ile BİLGE Yazarlar Projesi hayata geçirilmiştir. Bu kapsamda yapılan çalışmalar, çocukların yazı dünyasına erken yaşlardan itibaren duyarlı olduklarını ve sonrasında işlenen bu duyarlılıklarının ilerleyen yıllardaki yazma becerileri üzerinde büyük etkisi olabileceğini ortaya koymaktadır. Bu sebeple, erken yaşlarda başlanan nitelikli okuma ve yazma öğretimi büyük önem taşımaktadır. Bilge Yazarlar Projesi, esas itibariyle MEB’in Türkçe öğretim programında da hedeflenen öğrencilerde Türkçeyi doğru ve etkili kullanma, eleştirel ve yaratıcı düşünme, iletişim, problem çözme, araştırma gibi bir kısım temel becerilerin geliştirilmesini öngörmektedir. Proje kapsamında verilmesi hedeflenen yazma eğitimi, kendi içinde eleştirel düşünme ve yaratıcı düşünme, araştırma ve problem çözme becerisini elde etme, Türkçeyi güzel ve etkili kullanma gibi yetenekleri geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Bilindiği üzere insanların gördüklerini, düşündüklerini, yaşadıklarını, hayallerini ve isteklerini amaçlarına uygun bir şekilde ifade edebilmeleri ve okuduklarını anlama ve yazma becerisine sahip olmaları, sivil hayatta ve iş hayatında başarılı olmalarının en önemli unsurlarındandır. Gençlerin eleştirel düşünmeleri, düşüncelerini düzgün ve belirli bir sıra düzeni içinde ifade etme becerilerini kazanmaları yazma eğitimini iyi almaları ile doğru orantılıdır. Bahse konu gereksinimler doğrultusunda uygulamaya konan BİLGE Yazarlar Projesi, Ankara ilindeki lise öğrencilerinin okuduğunu anlayabilmesi, onlar üzerinde analiz sentez yapabilmesi, derinlemesine düşünebilmesi, düşündüğünü etkili bir şekilde ifade edebilmesi ve yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesi amacıyla yazma becerisi olan gençlerin tespit edilerek katıldığı bu projede yazar öğretmen olarak görev alan Yazar Seda Artuç Bekteş, Tükenmez Kalem Yazarlık Okulu adlı kitabını, bu atölyelerde verdiği eğitim doğrultusunda şekillendirmiş ve yazar olma amacı olan gençler üzerinde burada yazılı olan her şeyi uygulama fırsatı bulmuştur. Öğrencilerden aldığı dönütlerle içeriği sürekli dinamik tutan Yazar, her alanla yeniden yazılan ve yaşayan bir kitap hediye etmiştir bizlere.
Seda Artuç Bekteş’in kaleme aldığı Tükenmez Kalem Yazarlık Okulu, Temmuz 2024’te Net Kitaplık Yayıncılık tarafından yayımlanmıştır. Ankara’da basılan kitap, toplamda 304 sayfadır. Seda Artuç Bekteş, Türkçe öğretmenliği lisans eğitimini tamamlamış; yüksek lisansını aynı alanda yapmış ve 2022 yılında Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi alanında doktor unvanını almıştır. Bu doğrultuda, akademik açıdan da temeli sağlam atılmış olan bu kitap, yazarlık eğitimi alanında çalışmalar yürütenler için de kıymetli bir örnek ve kaynak niteliği taşımaktadır.
Yeni yorum ekle