ValentinaColonna: Söz ve Ses Arasında
Copyright: RiccardoConsiglio
Şiir bazen sesin sınırına kadar gelir; orada bir an durur, sonra sessizliğe bırakır kendini. İşte o aralıkta ValentinaColonna’nın dünyası başlıyor.2023 yılında kıymetli şair-çevirmen Tozan Alkan editörlüğünde yayımlanan Virüs Dergisi için şiirlerini çevirdiğim bu sayede şiiri ve sanatıyla tanışma fırsatı bulduğum bence özel bir sanatçı Valentina Colonna.1990 yılında Torino’da doğan Colonna, hem şair, hem piyanist-besteci, hem de dilbilimci bir araştırmacı olarak sesin, ritmin ve dilin gizli titreşimlerini arıyor. Onun için şiir yalnızca bir yazı biçimi değil; tınısı, soluğu, bedeni olan bir varlık sanki.
2016 yılından bu yana Avrupa Birliği’nin Yaratıcı Avrupa programı tarafından desteklenen Avrupa şiir platformu Versopolis – wherepoetrylives’in bir üyesidir. Eserleri 19 ülkede çevrilmiş ve yayımlanmıştır.
Cenazeme çiçek getirme
Cenazeme çiçek getirme.
Anılar karanlığı sevmez.
Geri döndüğünde
Benim için kestiğin o güller
Gölgelerin rengini alırlar
Ve körler yoksul mezar odalarını örterler.
Köşede üst üste sıkıştırılmış çuvallar gibi
Duvarda bir çivi çakacak yer bile kalmamış.
Elbisemi gün batarken bıraktığım
Mezarda hiç yer kalmadı.
Elbisemi daha önce ben dikmiştim.
Bir ışık huzmesi kalırsa yerde
Ya da duvar tuzluluğunu kaybederse
Elbisemin etekleri yerin tozunu dantelleriyle alır.
Mezarıma çiçek getirme.
Bugün bir çoğunu topladım
Upuzun eteklerimden.
İşte zamanı geldi.
Ölmek için yeterliydi
Ayaklarım köklere bağlı olsa da…
Türkçesi: Eser Ceran Erdi
ValentinaColonna yalnızca yazan değil, dinleyen bir şairdir de diyebiliriz. Cenova Üniversitesi’nde tamamladığı doktora tezinde şiir okuma biçimlerinin fonetik ve tarihsel yapısını inceleyen şairin akademik çalışmaları da bu dinleyişin bilimsel karşılığı gibi. Ayrıca yönettiği Voices of ItalianPoets (İtalyan Şairlerin Sesleri) projesiyle 20. yüzyıl ortasından günümüze kadar İtalyan şairlerin ses kayıtlarını dijital arşivde toplamıştır. Bu arşiv yalnızca sesleri korumakla kalmıyor; şiirin nasıl “söylendiği” üzerine yeni bir düşünme biçimi de öneriyor. Bugün Colonna, Granada Üniversitesi’nde Avrupa Komisyonu destekli Voices of Spanish Poets projesini yürütüyor. Şiirin sesi artık diller arasında dolaşan, kültürler arasında yankılanan bir araştırma alanına dönüşmüş durumda.
Piyanist olarak 2011 yılında LucianaBigazzi yönetiminde mezun olmuş, Ramin Bahrami ve Paul Badura-Skoda ile piyano yorumculuğunu geliştirmiştir. Barok dönem repertuvarına uzmanlaşarak Béatrice Martin ve Luca Guglielmi ile klavsen çalışmış, İspanya’daki EscolaSuperior de Música de Catalunya (ESMUC)’da ve UniversitatAutònoma de Barcelona (UAB) iş birliğiyle Erken Dönem Müzik Yorumculuğu alanında yüksek lisans yapmıştır.
Günümüzde şiirle iç içe geçmiş kendi piyano bestelerine odaklanmaktadır. Üç piyano single’ıyayımlanmış ve PIANOPOETR. Resonances adlı ilk piyano ve şiir albümü 2023’te dinleyiciyle buluşmuştur.
Deniz vazgeçmez asla nefes almaktan
Deniz vazgeçmez asla nefes almaktan
Uzaktan hareketsiz görünür, demir atmıştır
Derinliklerine, ama devam eder devinimi, yürür
Kilometrelerce anlara bölünerek.
Kırılır bir mezarlığın kıyısında,
Mezarların tutarsız bir dengeyle
yerdeğiştirdiği yerde
Yitip gider sonra.
Sesi durdurmaz asla devinimini.
Yaşar uykunun kırıntılarında
Türkçesi: Eser Ceran Erdi
ValentinaColonna’nınşiir dili sadedir ama sessizliğin gölgesini taşır. Her dize hem konuşan hem susan bir varlık gibidir. Bazen bir nefes kadar kısa, bazen bir piyanonun tuşuna dokunur gibi yavaş.Colonna, şiirini müzikle birleştirerek sahneye taşır. 2023’te yayımlanan PianoPoetry.Resonances albümünde kendi şiirlerini piyano eşliğinde seslendirir. Burada müzik, sözcüklerin taşıyıcısı değil; onların yankısıdır adeta.
ValentinaColonna, çağdaş Avrupa şiirinde benzersiz bir noktada duruyor. Şiiri, sesin ve müziğin kesişiminde yeniden tanımlıyor. Onun dizeleri, kulağa olduğu kadar bedene de sesleniyor.
Şiir kitapları arasında yer alanLa cadenza 2020 yılında Arjantin’de La cadenciasuspendida (Buenos Aires Poetry, MarioChávezCarmona çevirisiyle) adıyla yayımlanmıştır. Diğer kitapları arasında, 60. Frascati Şiir Ödülü kısa listesine kalan Stanzedicittà e altriviaggi ve fotoğrafçı DanieleFerroni ile iş birliği içinde sınırlı sayıda basılan L’alberobianco (pulcinoelefante, 2023) adlı şiir kitabı bulunmaktadır.
Ölülerin gemisi geçerken
Ölülerin gemisi geçerken
Akdeniz’den batıyor derinliklere
Eksiliyorum yavaş yavaş ben de.
Yitiyorum sessizce nefesimin altında.
Onlar ölüyor onurlu bir şekilde
Ve ben saplarının üzerine devriliyorum
Sarı bir düğün çiçeği gibi,
Tek bir kırmızı menekşe gibi,
Vahşi bir kır çiçeği gibi,
Bahar savaşırken.
Çiçeklere asılı bir köpüğüm ben
Büyüyen menekşe, adını koyamadığım.
Çünkü bu eksiklikte
Her kalış bir yokluktur.
Beni tutan
Senin en canlı yokluğundur
Şahlanmış rüzgarda
Türkçesi: Eser Ceran Erdi
Kaynakça
- ValentinaColonna — OfficialWebsite
- University of Granada — Voices of Spanish Poets Project
- OdysseyPoetry Platform: ContributorPage
- JazzJazzReview — “PianoPoetry. Resonances” (2023)
Yeni yorum ekle