Dijital Çağ ve Okuma Kültürü
Gülseren Akdaş
Bilişim teknolojilerindeki hızlı değişim, toplumdaki pek çok alanı yönlendirdiği ve geliştirdiği gibi eğitimi de etkilemektedir. Teknolojik gelişmeler içerisinde birey, kendini geliştirmek, içinde bulunduğumuz dijital çağa ayak uydurmak için bilgilerini güncellemek ve yenilemek durumunda kalmaktadır. Okuma becerileri de bireyin kendin geliştirmek ve öğrenmek zorunda kaldığı bir alandır. Zira okuma becerisine sahip olan bireyin dinleme, konuşma, yazma ve kavrama becerileri de aynı oranda gelişir.
Bireyin etrafındaki olayları keşfetmesinde; söylenileni doğru anlama, yorumlama ve cevap verebilmesinde; etkili iletişim kurabilmesinde; yaratıcılığının artmasında; bilgilerini güncellemesinde; problem çözme becerisinin gelişmesinde ve kişiliğinin biçimlendirilmesinde okumanın önemli bir yeri vardır. Okuma kültürü yaşanan sosyal ve teknolojik gelişmelere göre değişebilmektedir.
Bilişim teknolojilerinde meydana gelen hızlı gelişmeler sonucunda geleneksel okuma kültürüne dijital okuma, ekran okuma, dijital metin gibi kavramlar eklenmiş ve kitaplar küçük dijital cihazların içerisine sığmıştır. Kütüphaneler dolusu kitapları yanımızda taşıyabilmek bilgiye her yaştan bireyin her yerde ve her an ulaşabilmesini kolaylaştırmıştır. Tıpkı yetişkinler gibi öğrenciler de, dijital cihazların aktif kullanıcısı olmuşlardır. Bazı öğrenciler teknolojiyi yakından takip ederken bazıları biraz daha mesafeli kalmayı tercih etmiştir. Bu durum öğrencilerin okuma kültürlerinde farklılıklara yol açmıştır. Örneğin, sadece geleneksel okumayı tercih eden öğrencilerin yanı sıra dijital okumayı kendilerine daha yakın hisseden veya her iki okuma türünü de tercih eden öğrenciler vardır. Ülkemizde okuma kültürünün çok düşük olduğu görülmektedir. Okuma alışkanlığı hem bireysel hem de toplumsal düzeyde bir uygarlık ölçütüdür. Okuma ayrıca ülkelerin gelişmişliğine bağlı olan kültürel bir beceridir.
Dijital okuma kültürü, bilişim teknolojisinin hızla gelişmesi ve yayılmasıyla birlikte ortaya çıkan bir kavramdır. Okuma hayat boyu süren bir eylemdir. Okuyan birey okuduklarının yanı sıra iletişimde bulunduğu ortamlarda da etkin bir rol almaktadır. Okuyan birey, iyi bir okuyucu olmakla beraber iyi bir konuşmacı ve iyi bir dinleyicidir. Okuyan birey ayrıca etkili bir konuşma yeteneğine sahip olur, kendisini daha iyi ifade eder ve insanları daha iyi tanır. Başka bir ifadeyle, okumanın bireye en büyük katkısı doğru anlama ve anladığını doğru ifade etme becerisidir
Bilgisayar, tablet ve akıllı cep telefonları sayesinde her türlü bilgi kâğıt üzerinden dijital ortama taşınmıştır. İnternet ve akıllı cep telefonları gibi cihazlar ortam ve mekân zorunluluğu olmadan merak edilen her bilgiye çabuk ulaşmayı sağlamaktadır. Kısacası, bilgi, kâğıtlardan dijital cihazların içerisine girmiştir. Bunun sonucu olarak metinlerin özellikleri ile okuma kavramının da çerçevesi değişmiştir. Öncesinde resim ve yazı ile kısıtlı basılı metin, görsel ve işitsel açıdan zenginleştirilmiş metinlerle farklı bir boyut kazanmıştır. Videolar, animasyonlar, filmler, simgeler vb. kaynaklar interaktif bir ortamda sunulmaya başlanmıştır.
Birey, sıra takibi yapmaksızın çok boyutlu birden fazla metinle interaktif bir iletişim kurabilmektedir.
Ekran üzerindeki metinleri okumak, belirli bilgiye sahip olmak ve kurallara uymakla mümkün olmaktadır. Bireyin çeşitli sekmeler arasında gezinirken kaybolmadan okuyacağı metne dikkatini vermek, hızını koruyabilmek ve yoğunlaşmak için dijital cihazlara hâkim olması gerekmektedir.
Dijital okuma yapma nedenlerinin başında ise istedikleri verilere daha çabuk ulaşma; daha eğlenceli ve ilgi çekici olması ve kitaplarda bulamadıkları bilgilerin dijital cihazlarda bulunabilmesi gelmektedir.
Dijital cihazlarla okuma yapan bireylerin büyük çoğunluğu, geleneksel (kağıttan)okumayı da tercih etmektedir.
Yeni yorum ekle