Lezzetin ve Keyfin Buluştuğu Yunan Sofraları

Lezzetin ve Keyfin Buluştuğu Yunan Sofraları

Şefika Onur Akatay

Kısa bir süre önce, Yunanistan’ı ziyaret ettim. Her gittiğimde tadı damağımda kalan yemeklerinden bolca tatma imkânım oldu. 
Bilindiği gibi, coğrafi yakınlığımız ve bir dönem kültürlerin iç içe geçmesinden ötürü aslında mutfaklarımız birbirine çok benziyor. Hatta bazı benzer yemeklerimiz ile ilgili yıllardır o yemek senin, bu yemek benim tartışmaları yapılıyor. Bence gereksiz… Nihayetinde ortak bir kültürün paylaşılması kadar güzel bir şey yok. Zaten yemeklerin isimleri bile neredeyse aynı: Caciki (cacık), kefkedes (köfte), boureki (börek), fasolada (fasulye), homus (humus), moussaka (musakka), dolmades (dolma)… gibi. 
Öncelikle şunu söyleyeyim, Yunanlar gerçekten rahat ve keyif erbabı insanlar. Masa donatmaktan öte, bazen az ama öz lezzetlerle, kimi zaman bir buzuki eşliğinde bir arada olmak aslında amaç… 
Yunan mutfağı, Ege, Akdeniz ve Balkan mutfaklarının bir karışımı aslında. Tabi bölgelere göre çeşitlilik gösteriyor. Sebzenin ve otların en leziz halleriyle karşılaşırsınız buralarda. Mesela, baktığınızda Greek salatanın çok bir esprisi yokmuş gibi görünür. İri iri doğranmış domates, biber, salatalık ve üzerine konulan soğan, zeytin ve feta peynirinden ibarettir. Bazen de kuru ekmek parçaları eklenir. Ama ürünlerin doğal tadı, kullanılan zeytinyağı ve baharatlarla bambaşka bir şeye dönüşür. 
Peynir vazgeçilmezleridir. Türlü çeşitlerde yapılan saganakiyi pek severim. Yani peynirin tava ya da güveçte sıcak olarak sunulmasıdır. Tabi peyniri özeldir. Bir de peynirin susamlı bir karışımla kaplanıp kızartılıp bal ilavesiyle servis edilmesi vardır ki, tadına doyulmaz. 
Mezeler çok çeşitlidir, porsiyonları boldur. Sebzeleri unla kaplayıp kızartmayı severler. Bizdeki mücverin farklı sebzelerle de yapılan versiyonlarını sebze topları adı altında sunarlar ki bunlar da müthiş olur. 
Musakka farklıdır. Patates, patlıcan ve kıyma vardır ama kat kat dizilerek hazırlanması itibariyle görüntüsü lazanyayı andırır. Asıl fark yaratan ise içine konulan türlü baharattır. Buradaki gizli tatlardan biri tarçındır mesela… Yunanlar her yemeğe uygun baharat karışımları hazırlarlar. Salata için ayrı, patates için ayrı, balık, tavuk veya et için ayrı… İşin püf noktası, miktarda ayarı tutturmaktır. 
Yunanistan, dünyanın en önemli zeytin üreticileri arasındadır. Zeytinyağları nefistir ve çoğu yemeğin tamamlayıcısıdır.
Haliyle deniz ürünleri de bolca yer alır sofralarda. Barbuni, garides, kefali… (Bakınız bunlar da tanıdık isimler). Zaten gayet lezzetli ürünler olduğu için gereksiz soslara ya da farklı pişirme tekniklerine girmezler. Ama olanı da en iyi şekliyle hazırlarlar. Ahtapot ızgaraları meşhurdur.
Et ve tavuk da vardır tabi. Souvlaki denen şişlerinin tadına doyum olmaz. Genelde domuz ya da tavuk etinden hazırlanır. Pide ile sunulur. Tavuk olanın kuru olacağını düşünürsünüz ama etlerin arasında koydukları minik domuz yağları ve baharatlarla sizi şaşırtan bir lezzet çıkar ortaya. 
Süzme yoğurtla krema arasında bir kıvamda olan yoğurtları harikadır. 
Öğlen yemeklerine ayrı bir önem verilir. Belki de en doyurucu olan sofralar bu saatlerdekilerdir. 
Çoğu sofrada karşılaşacağınız eşlikçi Ouzo içkisidir. Türlü markalarda pek çok çeşit vardır. Bizdeki rakıya benzer ama rakı değildir. Susuz veya buzla içilir. Rakı gibi beyazlaşır buz katınca…
Antik Yunan’dan beri şarap üretimi de vardır ve yemek masalarında bolca rastlarsınız.
Tatlı da sevilir ve illa ki kapanışta bir şeyler yenir. Tatlılar da bizdekilere benzer. Helva, kadayıf, baklava, lokma veya minik kaplarda sunulan meyve reçelleri ile karşılaşabilirsiniz. Yazın adalarda ikram olarak saplı minik dondurmalar servis edilir. 
Bunları yazarken acıktığım için artık yazıyı sonlandırıyorum. Daha çok şey var yazacak aslında… Selanik, Kavala, Atina gibi şehirler ya da adalardan hangisine giderseniz gidin Yunan mutfağı sizi mutlu edecektir emin olun…

*Gastronomi Yazarı