Leyla Şahin’in Şiir Yolculuğu
Doç. Emel Koşar
Şairin az veya çok sayıda şiir/şiir kitabı yayımlaması onun şairliğine gölge düşürmez. Leyla Şahin[1] sadece birkaç şiir kitabıyla kalıcılığa aday olan bir şairdir. Denemelerin dizeler hâlinde yazılması elbette o metni şiir yapmaz. Şiir, imâdır ve sezgidir. Şair, her şeyi açıkça anlatmaz. Gizler, sarar sarmalar. Şair, duygularını manzumlarla, teşbihlerle örter ve sözcüklerle süzer. Gizemi işaret eder. Leyla Şahin, şiiri denemeden uzaklaştırmış şairlerden biridir.
Leyla Şahin’in hayatla bağ kuran şiirleri Kırlangıç Yıldızı[2] adıyla yayınlanmış ve 1988 Enver Gökçe Şiir Ödülü İkinciliği’ni kazanmıştır. Şahin’in dille kurduğu ilişki yapay değildir. Voltaire “Yazı, sesin resmi” der. Şahin, hayatta sıkışmışlığını tuvalinde sözcüklerle resmeder.
Şiir soluyan Şahin’in hayal kırıklarını ve acılarını taşıyan ses, mektuplarda karar kılar. Farklı düzlemlerde ilerleyen şiirlere kırılganlığın ihtişamını kazandıran melodidir: “arkadaşım gül renginde bir çocuk/nasıl sığar kırık coğrafyalara/yeni bir tarih istiyorum.” (s. 43)
Yüzlerce yılın hüznünü taşıyan sözcüklerin sınırları Şili’den Afrika’ya doğru genişler. Gündemi (Körfez savaşları, ozon tabakasının incelmesi, mayın tarlaları...) yakalayan şiirlerin sözcükleri dumanlıdır.
Arapça “nakış” sözcüğü “nakeşe” kökünden gelir. Renklendirme, süsleme, resim, tartışma, eleştirme, itiraz etme, işitme, inceleme ve sorgulama anlamlarındadır. Şiirin felsefi derinliğinden ve şiir kumaşındaki nakış alanlarından bahseden Ahmet İnam’a göre “(‘Münâkaşa’ sözü bu kökten!). Bu açıdan hem işleme, resmetme, nakşetmeyi hem de tartışmayı, dolayısıyla şiiri ve felsefeyi bir anlamıyla yansıtabilen bir sözcük”tür.[3] Leyla Şahin de nakış gibi işlediği şiirleriyle hayata karşı itirazlarını dile getirir. Şiirlerdeki ara nağmeleri besleyen ise renklerdir.
Acı Toplayan İpekli Çardak Kuşu’ndaki[4] “kederli nakış” gibi işlenmiş şiirlerde, şair kadının iç hesaplaşması konu edilir: “şairim: kederli bir ırmak gibi aktı gençliğim...” (s. 14) Şahin’in hayatını şiire taşıyan tavrı yine kırılgandır. Yıldızlar ve kuşlar; Şahin’in aşk/özgürlük temalı şiirlerinin parolaları gibidir. Şair; gençliğini ve ülkesindeki ertelenmiş güzellikleri arar. Leyla Şahin’in şiir yolculuğu farklı kitaplarla devam eder.
[1] Leyla Şahin, 10 Aralık 1954’te Artvin Şavşat’ta doğdu. Çağlıpınar İlkokulu, Beykoz Ortaokulu, Paşabahçe Ferit İnal Lisesi ve Üsküdar Kız Lisesi’nde okudu. İlk şiiri ilkokul beşinci sınıfta Doğan Kardeş dergisinde yayımlandı. Ortaokul yıllarında Çevreye Işık dergisinde yazdı. Lise yıllarında Yeni Adımlar, Başköy, Direniş gibi dergilerde yazdı. 1975-1976’da Türkiye’de Birlik Gazetesi’nde çalıştı. Köşe yazıları yazdı. Sesimiz, Türkiye Yazıları, Güney, Kıyı, Yeni Olgu, Demokrat, Karşı Edebiyat, Broy gibi dergi ve gazetelerde aralıklarla şiirleri yayımlandı. Behçet Necatigil, Leyla Şahin’in şiirini “Gürültü yapmadan diyeceğini diyen, soluklu ve yürekli şiir” diye tanımladı (1978). Arif Damar ise, “Bir Leyla Şahin var... Bana göre her yönden kişiliğini buldu o” diye yazdı (1980).
[2] Leyla Şahin, Kırlangıç Yıldızı, Papirus Yayınları, İstanbul 1989.
[3] Ahmet İnam, Şiirin Sınırsızlığında-Şiire Dalışlar-Ânın Açık Denizlerinde, Aktif Düşünce Yayınları, Ankara 2016, s. 32.
[4] Leyla Şahin, Acı Toplayan İpekli Çardak Kuşu, Edebiyat Gazetesi Yayınları, İstanbul 1990.
Yeni yorum ekle