Bir Efsane Grup; Radio Tarıfa 

Bir Efsane Grup; Radio Tarıfa 

Sabit Sümer

Tarifa Kasabası, bulunduğu coğrafyanın en güneyinde, yüzünü Afrika kıtasına dönmüş bir İspanyol Kasabasıdır. Ve adını bu kasabadan alan “Radio Tarifa” da en az bu güzel kasaba kadar özgün bir etnik müzik grubu olarak hafızalara kazınmıştır. 

Doksanlı yılların ortasında, kendi güzel kasabam Kaş’ta, bir barda ilk kez onların müziği ile karşılaştığımda çok etkilenmiş, soluğumu tutarak dinlemiştim şarkılarını. Bu tarihten sonra Fain Duenas, Vincent Molino ve Benajamin Escoriza, benim müzikal kahramanlarım, dahası ilk romanım olan  “Akdeniz Hep Oradaydı” yı yazarken bana tarihsel bir Akdeniz atmosferi duygusunu yaşattıkları için vaz geçilmezim oldular. Peki, kimdi bu Radio Tarifa? Uzun zaman önce, her biri farklı alanlarda çalışan bu üç müzisyen, kendi albümlerini -ki sekiz parçadan oluşuyordu- bir stüdyo yerine Duenas’ın evinde kayda aldıklarında, dünya çapında hayran kitlesine ulaşabilecekleri muhtemelen akıllarının köşesinden geçmiyordu. Radio Tarifa, aslında Tarifa Kasabasında, deniz kenarındaki bayırlarda keçilerini otlatan bir çobanın, bir zeytin ağacının gölgesinde transistörlü radyosundan dinleyebileceği müzikleri içeriyordu. Bu yüzden de ilk albümleri olan Rumba Argelina’da, şarkılar arasında o transistörlü radyonun hışırtıları, istasyon bulana kadar dalgalar arasında değişen çeşitli müzikler duyulur.

Radio Tarifa, içinde Flamenko, Medieval müzik, Safarad şarkıları, Arap İlahileri, Afrika müziği, Türk müziği ve Avrupa müziğinden oluşan benzersiz bir renk sunar. Müziklerini bir Füzyon müziği olarak adlandıranlara Duenas; Bizim müziğimiz bir Füzyon müziği değildir, biz sadece

Arap ve Batı kültürleri arasında yer alan çeşitli müzik formlarını yeniden keşfedip birleştiriyor, onlardan yan yana yeni form ve duygular oluşturuyoruz diyor. Üyeler arasında Fain Duenas, Madrid, İspanya doğumludur.  Gitar ve perküsyon çalar, aranjmanlar kendisine aittir.  Montpellier, Fransa'da doğan Vincent Molino, nefesli çalgılar ustasıdır. Grubun solisti Benjamin Escoriza ise Granada , İspanya doğumludur. Doksanların başında Fain Duenas ve Vincent Molino, Ars Antiqua Musicalis grubunu kurdular, daha sonra ekibe Benjamin Escoriza'nın eklenmesiyle Radio Tarifa ortaya çıkmış oldu. Grup, ilk çalışmalarını 1993 yılında sekiz şarkılık bir kasette, Rumba Argelina adıyla piyasaya sürdü.  Bunu, 1996 yılında Temporal, 2000 yılında da Cruzando Del Rio CD leri izledi.
Kurucu Fain Duenas, 12 yaşında gitar ve kendi kendine birkaç telli ve vurmalı çalgı çalmayı öğrendi. Hatta bir süre bir flamenko gitaristi ile de çalıştı. 1970'lerin başında her genç gitarist gibi Rock müzikten etkilendi, Jimmy Hendrix dinledi. Duenas; Hendrix’ten sonra Pop Müzik çığrından çıktı, ben de elektrogitarımı satıp yerine bir Flamenko Gitar aldım ve bu, hayatımın geri kalanının başlangıcıydı diye anlatıyor o günleri. Duenas, birkaç yıl boyunca mimar olarak eğitim gördü ve çalıştı, dünyanın her yerinden müzisyenlerle tanıştığı küçük caz kulüplerinde müzik yaptı. Özellikle İranlı mültecilerin İspanya'ya getirdiği Orta Doğu müziğinden çok etkilenmişti. Bir kulüp konseri, onu aynı zamanda klasik eğitimli bir flüt ustası olan Fransız hidrojeolog Vincent Molino ile tanıştırdı. İki adam, dönem enstrümanlarını kullanarak 12. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar İspanyol ortaçağ ve Rönesans müziği çalan bir grup olan Ars Antiqua Musicalis'i kurdu. Duenas,

Yaptıkları müziğin Arap ve Akdeniz müziğinden etkilendiğini, akorlar olmadan armoni elde etmenin, melodiyi farklı süslemeler, farklı ritimlerle çalmanın hilesini Araplardan öğrenmemiz gerekiyordu diye anlatıyor sırrını. İkili, bir şarkıcıya ihtiyaç duyduğunda, televizyon belgeseli yapımcısı Benjamin Escoriza'nın gitar çaldığını ve flamenko rumbaları söylediğini duyduklarında, aradıklarını bulduklarını anladılar. Escoriza ' ın yorgun hatta kabaca sesi, tam da istedikleri gibiydi. Escoriza Granada doğumluydu, bu yüzden Endülüs aksanıyla şarkı söylüyordu ve kendisi bizim şarkılarımızı söylemeye başladığında bambaşka bir renge kavuştuk diyor Duenas. Bu üç müzisyen, Fas'tan sadece birkaç mil uzakta, Kuzey Afrika ve Arap kültürüne Avrupa'nın geri kalanından daha yakın olan İspanya'nın en güney noktası olan Tarifa'dan yayın yapan “hayali” bir radyo istasyonunun, “Radio Tarifa”nın adını seçtiler gruba. Tarifa Kasabasında hava açıkken bu radyo, Fas ve Cezayir'den Kuzey Afrika müziğinin yanı sıra Akdeniz'in geri kalanından ve Orta Doğu'dan gelen çeşitli müzik yayınlarını çekebiliyordu ve bir bakıma İspanya’ya gelmiş geçmiş hatta mevcutta devam eden tüm kültürler arasında bir buluşma noktası gibiydi. Grup, ilk kasetlerini Duenas’ın evinde özgürce kaydettiler. Duenas; eski bir nefesli çalgıyı, banyoda bağırarak şarkı söyleyen bir adamı, şafakta trompet çalan bir adamın müziğini kaynaştırmayı denedik bu ilk albümde diye anlatıyor o günleri. Rumba Argelina, İspanyol, Arap, Kelt, Afrika ve Ortaçağ müziğinden karışık sesler ve ritimler taşıyordu. Grup, bazı parçaların arasına Kuzey Afrika radyosundan parçalar ve deniz sesi ve sokak kayıtları eklemişti ki bu fikir, sonradan pek çok müzisyen veya grup tarafından kullanıldı.

Albüm dinleyicilerin hemen ilgisini çekti. Eleştirmen Fairley, albümü; “ Şu anda bile çarpıcı erotik melodilerin karşı konulmaz bir birleşimi, perküsyon ve davul vuruşları, dalgalı nefesliler ve ürkek gitarlarla başlıyor. Sonra Escoriza'nın dumanlı flamenkovari sesi sizi yakalıyor ve asla bırakmıyor.” diye anlatıyordu.  BBC den Jon Lusk ise müziği, İber kültürlerin mozaiği ve Akdeniz temelli modal bir kutlama olarak niteliyor. Grubun bir önemli özelliği standart akorları kullanmak olmamasıdır. Duenas; “ Hepimiz tek melodili dizeler çalıyoruz ama farklı ritmik ifadelerle. Uyum her zaman oradadır ama biz ona başka bir yoldan ulaşırız. Etkisi, yüzen bir balık sürüsünü izlemek gibidir. Uzaktan bakıldığında bir birime benziyor, daha yakından bakınca hepsinin biraz farklı hareket ettiğini görüyorsunuz. ” diyor.

1996'da grup, çeşitli kültürlerden eski ve yeni müzik unsurlarının bir başka karışımı olan Temporal'ı çıkardı ve 2000'de Cruzando El Rio ile ilk albümlerinin temalarını tekrar gözden geçirdi, ancak elektro gitar, kadın sesleri de ekledi. Bir sürpriz olarak bir de Japon şarkısı vardı albümde. Albüm, ayrıca Flamenko, Arapça, Fransızca ve Kastilya geleneklerinden şarkılar da içeriyordu. Tüm albümlerinde Üyeler Benjamín Escoriza (vokal), Faín S. Duenas (tar, darabukka, djembe), Vincent Molino (ney, crumhorn, obua) dışında, Jaime Muela (enine flüt, soprano saksafon), Amir-John Haddad (ud), Jorge Gómez (elektrikli gitar, Flamenko gitar), Gerardo Nunez (Flamenko gitar)  Sebastián Rubio (bongo) David Purdye (kontrbas, elektrik bas) çalıyordu.
Diskografi:
- Rumba Argelina (1993)
- Temporal (1996)
- Cruzando el Río (2000)
- Fiebre (Live) (2003)