Cumhuriyet’in 100.Yılında
“Görülmemiş Eserleriyle Füreya Koral”
Maçka Sanat Galerisi Cumhuriyet’in 100.yılını, Cumhuriyet Türkiye’sinin ilk kadın seramik sanatçısı ve çağdaş seramik sanatının öncüsü, sıra dışı yaşamı, ilham veren mücadelesi ve seramik sanatına duyduğu tutkusu ile Türk sanat tarihinin unutulmaz isimlerinden biri olan Füreya Koral ile kutluyor.
Atatürk’ün “Füreya Hanım millete ifa edeceğin vazife mühimdir. Bunu bir an bile hatırından çıkarma. Millet senden çok şeyler bekliyor. Çalış ve ona göre hazırlan.” diye not defterine yazdığı Füreya Koral, seramik sanatında özellikle büyük boyutlu duvar panolarıyla çığır açtı.
"Benim için seramiği mimariye sokmak, onu dekoratif yapmak değildir. Bir defa onu kesin olarak ayırayım. Benim için duvar yapmak, seramiği mimariye sokmak bir gelenek, geleneğe dayanarak bir şey yaratmak.” diyen Füreya Koral 1954-1975 yılları arasında birçok yapının iç mekan ve dış cepheleri için seramik panolar yaptı. Bu eserler, geleneksel çini sanatını modern mimariye kazandırarak önemli bir katkı sağladı.
Maçka Sanat Galerisi’nde açılan sergi, sanatçının Hilton Oteli, Divan Oteli, KA Han, Brüksel Fuarı Türk Pavyonu, Marmara Oteli, Hacettepe Üniversitesi Dişçilik Fakültesi, İstanbul Manifaturacılar Çarşısı, Ziraat Bankası, Başak Sigorta, Anafartalar Çarşısı, Sheraton Oteli ve Beytem Palas için gerçekleştirdiği seramik panoların bazılarının sanatçı tarafından yapılmış resimlerinden oluşuyor.
Rabia Çapa koleksiyonuna ait olan ve ilk kez sergilenen bu eserlerin yanı sıra sergide, Fahrelnissa Zeid tarafından yapılan Füreya Koral portresi, Candeğer Furtun tarafından ellerinden kalıp alınarak yapılan Füreya Koral’ın seramik elleri ve Zuhal Demirarslan’ın hazırlayıp sunduğu “Füreya” belgeseli de yer alıyor.
Maçka Sanat Galerisi 1985 yılında açtığı Füreya Koral’ın kişisel sergisinin ardından, sanatçının
40. sanat yılı olan 1992’de “Füreya Koral’a Saygı Sergisi” kapsamında 40 seramik sanatçısının Füreya Koral için yaptığı 40x40 cm panoları ve kendisinin “Yürüyen İnsanlar” adlı eserlerini sergiledi. Cumhuriyet’in 100.yılında ise bu kez “Görülmemiş Eserleriyle Füreya” sergisini 3 Ekim 2023 tarihleri arasında sanat severlerle buluşturuyor. . 3 Ekim tarihinde açılan sergi ,11 Kasım tarihine kadar ücretsiz gezilebilecek.
Füreya Koral
Cumhuriyet Türkiye’sinde çağdaş seramiğin ilk uygulayıcısı olan Füreya Koral, 1910 yılında Büyükada’da doğdu. Osmanlı İmparatorluğu’nun son, yeni kurulan Cumhuriyet’in ilk yıllarına tanıklık eden Şakir Paşa ailesinin bir üyesi. Dedesi imparatorlukta önemli görevlerde bulunan tarihçi ve yazar Şakir Paşa. Babası Atatürk’ün sınıf ve silah arkadaşı Emin Koral. Teyzeleri Türk resminin önemli isimlerinden Fahrelnissa Zeid ve Aliye Berger. Dayısı Halikarnas Balıkçısı olarak tanıdığımız yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı’dır.
Aile bireyleri içerisinde sanatçı kişiliklerin olması Osmanlı ile yeni modern Türkiye arasında kültür sentezi yapan bu ailede yetişen Füreya Koral yeni nesillerin ilham kaynağıdır.
1927 yılında Notre Dame de Sion Kız Lisesi'nden mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Felsefe Bölümüne devam etti. Dönemin ünlü Macar keman virtüözü Charles Berger'den özel keman dersleri aldı. 1940 - 1944 arasında müzik eleştirileri yazdı, çeviriler yaptı.
İsviçre'de Leysen'de sanatoryumda tüberküloz tedavisi gördüğü sırada teyzesi Fahrelnissa Zeid sayesinde seramik sanatı ile tanıştı.
1947’de Lozan'da seramik çalışmalarına başladı. Ardından tanınmış Fransız seramikçi Serré'nin desteği ile Paris'te özel bir seramik atölyesinde çalışmalarını sürdürdü. Paris’te Fernand Léger ve André Lhote gibi ünlü sanatçılardan aldığı eğitim, Füreya Koral’ın sanatsal tarzını şekillendirmiştir.
Koral ilk seramik sergisini 1951 yılında J. Lassaigne ve Estiene’in de desteğiyle Paris’te M.A.I. Galerisi’nde aynı yıl İstanbul’da da Maya sanat galerisinde açmıştır. Koral daha sonraki dönemlerinde aralarında Salon d'Octobre (Paris), Modern Sanat Müzesi (Mexico City), Napstkovo Muzeum (Prag) ve Smithsonian Institute (Washington) gibi köklü kurumların da bulunduğu birçok yerde eserlerini kitlelerle paylaşmaya devam etmiştir. Birçok uluslararası ödül, 50’ye yakın kişisel sergi ile her dönem isminden ve sanatından sıkça bahsettirmeyi başarmıştır.
1954 yılında ise İstanbul’da kendisine ait bir seramik atölyesini kurmuş bu atölye aynı zamanda onun için bir okul görevini de üstlenmiştir. 1958 yılında düzenlenen Expo’58 Bürüksel Dünya Fuarı’nda Türkiye Pavyonu için seramik kahve fincanları tasarlamıştır.
Koral 1970'lerde çalışmalarında bir dönem olarak nesneler tasarlamaya başlamıştır. 1973yılında İstanbul Porselen Fabrikası için tasarlamış olduğu özel seri bu alanda ki ilk tasarımlarındandır. İstanbul Porselen Fabrikası ya da daha sonraki zamanlarda modernizmin etkisi ile geleneksel anlayışla ürettiği tabakları, fincanları, vazoları yeniden yorumlayarak onlara işlevsellik kazandırmıştır. Bu şekilde ortaya koyduğu eserleriyle hem halka indirgenmiş hem de sanat ve zanaat arasındaki perdeyi de kaldırmıştır.
1985 yılında Maçka Sanat Galerisi’nde kişisel sergisini açan Füreya Koral’a, galeri tarafından sanatının 40.Yılı olan 1992’de ise “Füreya Koral’a Saygı Sergisi” yapıldı. Sergi kapsamında 40 seramik sanatçısının Füreya Koral için yaptığı 40x40 cm panoları ve kendisinin “Yürüyen İnsanlar” adlı eserlerini sergilendi. Bu sergi halen Türkiye’de bir sanatçı için yapılmış en büyük katılımlı kutlama sergisi olma özelliğini taşımaktadır.
1997 yılında İstanbul’da hayata gözlerini yuman Füreya Koral doksan yedi yıllık yaşamına müziği, edebiyatı, tiyatroyu, sinemayı sığdırabilen sanatçının eserlerinde tüm yaşam sürecine dair izler görmek mümkündür. Neredeyse sanatın tüm alanlarından beslenmiş ve yaşamını sanatı ile yoğurarak biçimlendirmiştir. Füreya Koral seramiği mimari ile bütünleştirerek farklı disiplinleri bir araya kullanmış ayrıca çini sanatımızı da çağdaş bir yorumla Türk mimarisine yeniden kazandırmıştır.
Adres: Maçka Sanat Galerisi, Harbiye Mah. Mim Kemal Öke Cad. No: 31/A Maçka, İstanbul
Tel: 0212 240 80 23 - 0545 477 26 76
E-mail: info@mackasanatgalerisi.com
Yeni yorum ekle