İhsan Kurt’un Yeni Eseri: Derrida Okumaları*

İhsan Kurt’un Yeni Eseri: Derrida Okumaları*

İhsan Kurt ismini ilk olarak Türk Atasözlerine Psikolojik Yaklaşımlar kitabıyla tanımıştım. O zamanlar mesleğe yeni başlamış bir felsefe öğretmeniydim ve bizim kültürümüzde felsefe ve psikolojinin yeri ilgimi çekiyordu. Kitap bir yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştı ama alanında yeni bir deneme idi. Her düşünce insanı önce kendi toplumundan ve kültüründen hareket eder. Hatta içinde yaşadığı çağın sorunlarıyla dertlenir ve anlamaya çalışır. Türk olarak doğan bir insan da eğer bilim yapacaksa, düşünecekse, araştıracaksa bu ilkeden hareket eder. İhsan Kurt bu ilkeye dayanarak Türk atasözlerine yönelmiş ve modern psikoloji bulguları ile ilişki kurmaya çalışmış. Bu çalışma bir başlangıç olmuş ve İhsan Kurt içindeki dertleri yazmaya devam etmiş. Kitap için gönderdiği hayat hikayesini kısa tutmuş ama bu hayatın içinde yazdığı eser sayısı 46 rakamına ulaşmış. Son zamanlarda Zorba TV-Dergi sayfasında birlikte yazıyoruz.

İhsan Kurt çok ayrıntılı okumalar ve analizler yaparak yazıyor. Uzun süredir çağdaş Fransız düşünürü Jacques Derrida üzerine çalışıyor. Yazdığı denemeleri arada bizimle paylaştı. Yazıların bir kısmını kitap haline gelmeden önce okuma fırsatımız oldu. Felsefe ve sosyoloji eğitimi zaten bizi Batı düşüncesi ile yakından tanıştırmıştı. Fakat çağdaş dönemde çok sayıda düşünce insanı literatürde yer aldı. Hepsini yakından tanıma fırsatımız yok. İhsan Hoca bizi Jacques Derrida ile yakından tanıştırmış olacak. Yazar çalışmasına Derrida Okumaları adını verdi. Bizim için bir Derrida rehberi ortaya çıkmış oldu. Birinci bölümde Derrida’yı yazanlara yer vermiş. İkinci bölümde Derridaeserlerinde incelemeler yapmış, üçüncü bölümde Derrida’nın eserlerini tanıtmış. Türk okuyucusu için son derece faydalı bir eser ortaya çıkmış oldu.

Çağdaş felsefe terimi ile 20. Yüzyılı tanımlayacak olursak Jacques Derrida tam da bu çağın düşünürüdür. Çağın önemli sorunları vardır ve egemen iktidarlar insanı hiçe sayarak bu sorunları büyütmektedir. Jacques Derrida’nın doğduğu yer bir Fransız sömürgesi olan Cezayir’dir. Hem Cezayir doğumlu olması hem Yahudi kökenli olması Avrupa modernitesinin bütün sıkıntılarını yaşamasına ve iliklerine kadar hissetmesine sebep olur. Bu bakımdan Derrida sıkı bir muhalif olacaktır. Özellikle modernlik adına öne sürülen bazı şablonlar, dayatmalar, sistemler onu rahatsız eder. Yapısalcılık modern dönemin en kolay açıklama modellerinden birisidir ve Derrida bunu tabir caizse didikler. Çağdaşı bazı düşünürlerle birlikte yapısalcılık karşısında yeni bir tavır geliştirirler. Ortaya yapısöküm (déconstruction) kavramı ve yaklaşımı çıkar. Derrida bu yaklaşımın önemli temsilcilerinden birisi olur ve uygulamalı bir şekilde yöntem olarak kullanır.

İhsan Kurt’un, yalnızca okur değil aynı zamanda düşünen bir yazar kimliğiyle geliştirdiği bu eser; Türkçe literatürde nadir bulunan, disiplinler arası bir yaklaşımla hazırlanmış kapsamlı bir Derrida incelemesidir. Eğitimden edebiyata, felsefeden psikolojiye kadar uzanan geniş bir entelektüel arka plana dayanan bu eser hem akademisyenlere hem edebiyat okurlarına hem de eleştirel düşünceye ilgi duyanlara güçlü bir kaynak sunmaktadır.

Derrida Okumaları, anlamın sabitlenemezliğini esas alan bir felsefeyi, Türkçede derinlikli ve anlaşılır biçimde ifade etmeye çalışan nitelikli bir girişimdir. Bu çalışmanın, Derrida’yı anlamaya çalışan zihinlere yeni kapılar aralayacağına inanıyoruz.

*İhsan Kurt, Derrida Okumaları, Net Kitaplık Yayıncılık, Ankara

Dr. Fahri Atasoy

Mayıs 2025 / Ankara