ARTEMİS

Doğanın ve Avcılığın Gizemli Tanrıçası: ARTEMİS

Ahmet Levent Zeybek

Zeus ve Leto’nun kızı, Apollonun ikiz ve inatçı kardeşidir. Yay, ok ve hilal sembolleridir. Ormanlarda koşabilmek için bir kuşakla kıvırdığı kısa bir tunik giyer. Alnında ay ile bağlantısını anımsatan ayça biçimli tacı vardır. Okçuların, avcıların ve yabani hayvanların tanrıçasıdır.  Toprak ve bereketi simgelemesi açısından ‘Ana Tanrıça’ olarak nitelendirilir. Hayvanları, çocukları, şehirleri ve gençleri korumakla yükümlüdür. Kardeşi Apollon gümüş yaylı iken Artemis altın yaylıdır. Adı bozulmamış anlamına gelen ‘Artemes’ sıfatından türemiştir. 
Altın yaylı, altın tahtlı ve dizginleri altın kakmalı deyimleriyle anılır. Elindeki tuttuğu yay bakireliğin simgesi hilali temsil eder. Bakire olan üçüncü tanrıçadır. Hestia, Athenadan sonra Artemistir. Özgür ruhlu, savaşçı, doğa tutkusu olan tanrıçadır. Evlenemeyen genç kızların ona yalvarıp dua etmesini istemektedir. Avcı tanrıça kabul edilmesinin sebebi ise vahşi hayvanların dolaştıkları yerleri gece ışıkları ile aydınlatmasından gelmektedir. Yabani hayvanlar bu ışık sayesinde karanlıktan çıkarak eğlenirler ve şükran duyarlar. Genellikle ormanlarda ve kırsal kesimlerde sürekli av peşinde dolaşan genç, evcilleşmemiş, başına buyruk bir kadın olarak betimlenir. 

Heranın kıskançlık krizleri arasındadır. İkiz kardeşinin doğumunda annesine yardım ettiği için ‘Doğum Tanrıçası’ olarakta kabul edilir. Aynı zamanda doğum sırasında ölen kadınlarında ölümünde etkilidir. Babası Zeus kızının her dediğini yapmakta ve ona son derece önem vermektedir. Babasından 3 istekte bulunur Artemis hem de 3 yaşında iken. Yay ile ok, dünyadaki tüm dağlar ve sonsuz bekaret istemektedir. Babası çok sevdiği kızının bütün isteklerini kabul edip aynı zamanda 30 kent verir. Bakire olduğu için iffetine son derece önem vermekte ve ona inananlardan da bunu beklemektedir. 

Tanrıçaya evlenmemeye yemin etmiş orman perileri eşlik eder. Perilerden birisi Zeus’un ısrarlarına dayanamayarak birlikte olur ve ondan hamile kalır. Bunu duyunca çıldıran Artemis Peri Kallisto’yu ayıya dönüştürür ve köpeklerin onu parçalamasına izin verir. Çünkü dedikleri yapılmadığında yapacaklarından herkes korkmaktadır. Nitekim inatçı ve kuralcılığına periye yaptığı ile gözler önüne sermektedir. 

Ayrıca Efesteki Artemis ise fazlaca memeye sahip bir bereket tanrıçası olarak tapınım görmüştür. Fakat daha yaşlı tanrıçadır. Ana  Tanrıça ve hayvanların sahibi olarak anılır. Kadınların değişimlerine bakirelikten evli kadınlığa geçişindeki değişime eşlik ederdi. Romaya ise Diana olarak geçmiş ve tapınım görmeye devam etmiştir.
Kısaca Agamemnon’a cezasından bahsetmek isterim. Yunan ordularının komutanı Agamemnon’un babası Atreus, Artemis’e en iyi kuzusunu kurban etmeye söz verir. Atreus kuzunun altından olduğunu fark edince, sözünü tutmaz ve kuzuyu kendine saklar. 

,Bundan dolayı Artemis, Agamemnon’dan hiç hoşlanmaz. Truva savaşından önce Agamemnon ava çıkar ve Artemis’in kutsal korularından birinde bir geyik vurur. Artemisten çok daha iyi bir avcı olduğunu iddia eder. Artemis hem Agamemnon’un izinsiz avlanmasına hemde kibirli olmasına çıldırır ve cezalandırır. 

Rüzgarları durdurarak onun Truvaya yelken açmasını engeller. Agamemnon’un kendisine bir kurban vermesini ister ancak herhangi bir kurban istemez. Tanrıça Agamemnon’un en büyük kızı İphigenia’yı kurban etmesini ister. Sonunda Agamemnon kızını keserek kurban etmiştir Artemis’te rüzgarları kestiği ifade edilmiştir.
Tapınım yerleri ise; Perge, Efes, Termessos, Claros, Miletos, Didyma, Stratonikeia, Erythrai, Sardes, Knidos, Atina, Arykandadır.